dinsdag 4 oktober 2016

No strings attached vrijwilligen

'Weet u misschien waar de Voedselbank is?' Die vraag stelde ik vijf jaar geleden aan een man op een groot industrieterrein. Ik ging een ochtend meedraaien als inpakker in de loods van de Voedselbank.

Het was mijn eerste activiteit bij Amsterdam Cares, een organisatie waarbij je flexibel kunt vrijwilligen. Amsterdam Cares hoort bij Nederland Cares, je kunt op verschillende plaatsen in Nederland freelance vrijwilligen. Op hun vrijwilligersagenda teken je in op een activiteit, bijvoorbeeld allochtonen leren fietsen, sjoelen met ouderen, converseren met anderstaligen, spelletjes doen met verstandelijk beperkten of helpen koken voor daklozen. Vervolgens kun je, zonder enige verwachting over een levenslang commitment, meehelpen bij de activiteit van jouw keuze. Als je het interessant vindt en als je het idee hebt dat je meer dan een symbolische bijdrage kunt leveren, dan kun terugkeren bij die activiteit, of jezelf tot 'regular' maken. Maar als je na afloop van de activiteit het gevoel hebt dat het 'in ieder geval toch nog wel aardig was dit eens geprobeerd te hebben', dan is er zeker geen vrijwilliger over boord. Dat is een geval 'volgende keer beter', bij een andere activiteit. Of helemaal geen volgende keer, want als freelance vrijwilliger zit je nergens aan vast.

Los van de standaardzinnen dat vrijwilligen zo goed voor de samenleving is, vind ik vrijwilligen voor mij persoonlijk ook erg verrijkend. Door Amsterdam Cares heb ik een kant van de maatschappij gezien die tot dan in de schaduw was gebleven. Vrijwilligen voelt vaak als een vakantie van een uur of drie, omdat de mensen en hun blikveld vaak zo verschillen van mijn vrienden en hun perspectief, dat je continu wordt verrast en uitgedaagd over het leven dat jij leidt na te denken.

Mijn twee meest bijzondere activiteiten:


Voedselbank
Meerdere keren heb ik als rader in de keten van de de menselijke voedselpakketinpakmachinerie gestaan. Machinerie omdat het het inpakritueel zo strak en geordend verloopt dat echte automaten het niet beter zouden doen. Bijzonder is dat te midden van deze door efficiency gevoedde inpakceremonie, er wél oog is voor de menselijke maat. Is een bepaald ingrediënt op? Dan wordt een vervangend ingrediënt uit de schappen getrokken. Daarbij letten de aanvoerders van de menselijke lopende band goed op of het wel combineert met de andere etenswaren in de krat, want een voedselpakket moet wel leuk en lekker zijn. Couscous en tomatensaus;, dat kan echt niet samen. Als er geen andere saus voor handen is, dan moet de couscous maar omgeruild worden voor pasta. Het is alsof de medewerkers van de voedselbank in vliegende vaart pakketten voor honderden goede vrienden samenstellen.

Tijdens het uitdelen van de pakketten is me duidelijk geworden dat afhankelijkheid van de voedselbank echt iedereen kan overkomen. Naast enkele zwaar verwaarloosde mensen, komen er ook hippe dertigers langs, in designerjeans of duur uitziende T-shirts. Misschien ZZP'ers die plotseling in zwaar weer zijn gekomen?
Het is super pijnlijk om een 'Nee' te verkopen wanneer mensen stiekem naar je toekomen en vragen om nog een extra brood. Er is genoeg voor iedereen, maar ook niet meer dan dat. De porties zijn zo gemaakt dat aan het eind van de uitdeelochtend alle schappen leeg zijn en iedereen naar zijn of haar gezinssituatie gemeten hetzelfde heeft meegekregen.

Cavia's knuffelen
Bejaardenhuizen kende ik tot voor kort alleen uit mijn vroege jeugd, en ook toen kwam ik er maar weinig binnen. Via Amsterdam Cares bezocht ik enkele keren de activiteit 'Cavia's knuffelen voor dementerenden'. Een wekelijkse terugkerende activiteit voor de bewoners van het complex. Tijdens mijn eerste bezoek verwachtte ik daarom de de bewoners mij wel een beetje zouden kunnen vertellen wat er van mij verwacht werd, maar toen één van de bewoners mij letterlijk tien keer achter elkaar vroeg waar haar jas was (antwoord: in de kamer), werd ik voorbereid op hoe de middag verder zou verlopen. Het is ontzettend pijnlijk om te zien wat een enorme impact dementie op je heeft. Schrijnend vond ik ook de vrouw die 'wie bent u?' aan haar eigen zoon vroeg. Hoewel we deze mensen in 'het wild' nauwelijks zullen zien, is het belangrijk om ze te leren kennen. Al is het alleen maar omdat de verzorgende en geduldige manier waarop de omstanders op hen reageren, me positief stemt over onze maatschappij.

In één van mijn volgende blogs zal ik een paar andere bezigheden als vrijwilliger uitlichten. Over mijn bijzondere gesprek met een dakloze in de opvang en een hilarische Nederlandse les die ik bijwoonde. 

2 opmerkingen:

  1. Mooi geschreven. En zo waar... vrijwilligerswerk doe je niet voor niets. Ik wilde dat ik die slogan had bedacht, want precies wat jij schrijft: het is verrijkend. Ook al is het niet in je portemonnee, wel degelijk in je hoofd en hart. En die rijkdom kan je niet per ongeluk spenderen aan een of ander ding dat je eigenlijk bij nader inzien toch niet nodig had.

    Zullen wij binnenkort samen weer eens actief aan de slag? Ik kan ook wel weer een upgrade blikveldverbreding gebruiken. Ofwel, een vakantietje van drie, vier uur. Mooie bestemming!

    BeantwoordenVerwijderen